Maloljetnička delinkvencija u Crnoj Gori je konstanta, iako se poslednjih godina bilježi blagi pad broja djece koja se osuđuju na kazne zatvora. Evidencija Uprave policije pokazuje da je sve više lica ispod 18 godina koja se usuđuju da počine neko od krivičnih djela. Prema podacima Vrhovnog državnog tužilaštva, u poslednjih pet godina je na zatvorsku kaznu osuđeno 35 maloljetnika, pri čemu najviše po deset 2014. i 2018. godine.

Prema podacima koje smo dobili iz Zavoda za izvršenje krivičnih sankacija, na kraju protekle godine u Spužu je na odsluženje zatvorske kazne bilo osam maloljetnika, pri čemu je svaki drugi već prošao kroz tretman resocijalizacije u Centru za djecu u mlade „Ljubović”.

Prema podacima Ministarstva unutrašnjih poslova, maloljetnici su u 2016. činili svega osam odsto ukupnog broja prijavljenih lica, ali statistika za 2018. pokazuje da je smanjen broj krivičnih djela čiji su počinioci djeca, ali da raste broj izvršilaca.

– Registrovana su 472 krivična djela koja su učinjena od 367 maloljetnih lica, ili 15,8 odsto više maloljetnika u odnosu na 2017. godinu. Maloljetnici u 2018. čine devet odsto ukupnog broja prijavljenih lica,što predstavlja smanjenje u odnosu na 2017. kada su činili 13,5 – navode iz MUP-a.

Kako kažu u MUP-u, maloljetnici su učinioci krivičnih djela protiv imovine, života i tijela, javnog reda i mira, bezbjednosti javnog saobraćaja, sloboda i prava čovjeka, zdravlja ljudi (u vezi sa drogom), braka i porodice, a zabilježeni su i slučajevi protiv polnih sloboda.

U Zavodu za izvršenje krivičnih sankcija (ZIKS) navode da se kod njih na kraju prošle godine nalazilo osam maloljetnika koji su izdržavali zatvorsku kaznu. Napominju da su dva lica, kojima je izrečena kazna maloljetničkog zatvora, izmještena iz Odjeljenja za maloljetnike zbog činjenice da su navršili 23 godine života. Na pitanje koliko je maloljetnika, koji su kroz ZIKS prošli u poslednjih pet godina, prošlo kroz resocijalizaciju u JU Centra „Ljubović”, u ZIKS-u kažu da raspolažu samo svježim podacima.

– Četiri zatvorenika, koji se trenutno nalaze u Zavodu za izvršenje krivičnih sankcija, upućeni na vaspitnu mjeru u ustanovi zavodskog tipa, u trajanju od šest mjeseci do tri godine, prošli su kroz program resocijalizacije JU Centra „Ljubović” – navode u ZIKS-u, dodajući da ne raspolažu podacima koliko je odraslih zatvorenika, koji su se nalazili u Zavodu u poslednjih pet godina, boravilo u JU Centar „Ljubović”.

U Crnoj Gori trenutno postoji samo jedna ustanova koja brine o resocijalizaciji maloljetnika koji su počinioci krivičnih djela. Iako smo mala država, brojke o maloljetničkoj delikvenciji su visoke za naše standarde, ali Ljubović i nema previsok broj korisnika kada se uzme u obzir broj krovičnih djela koja su počinili maloljetnici.

To ilustruje podatak da je u poslednjih pet godina na tretmanu u Ljuboviću boravilo svega 55 korisnika. Radi se o korisnicima koji su bili na institucionalnom tretmanu, a počinili su krivična djela krađe, krađe u pokušaju, razbojništva, nasilničkog ponašanja, nasilja u porodici, ubistva u pokušaju, kao i teškog djela protiv bezbjednosti saobraćaja.

M.S.

---

Nesreća u porodici, problem u društvu
Psiholog Radmila Stupar Đurišić kaže da su najčešći uzroci maloljetničke delikvencije kompleksni i disfunkcionalni porodični odnosi u kojima dijete raste, kao i nepovoljna ekonomska situacija. Ona navodi da ukoliko dijete ne bude primijećeno na vrijeme, odnosno na samom početku kada počne sa prvim kršenjima uspostavljenih normi i zakona, ono kasnije ima veću šansu da se upusti u veće kriminalne aktivnosti.

– Roditelji, koji prvi primjećuju svaku stvar kod djeteta, treba da reaguju na prve znakove, a to su nezainteresovanost za učenje, korišćenje nepristojnih izraza, agresivnost... Ipak, u cijeloj priči veliku ulogu ima i društvo, koje mora biti pažljivo prema djetetu da bi se ono izvelo na pravi put. Vjerujem da svi pažljivim i profesionalnim postupanjem prema maloljetnom počiniocu prvog krivičnog djela, možemo spriječiti njegovo ponavljanje – smatra Stupar Đurišić.